Coraz większymi krokami zbliża się Środa Popielcowa, która dla niektórych jest szczytem całego roku liturgicznego. Większość ludzi walących tłumnie tego dnia do kościoła zapewne zdziwiłaby się, że w tym dniu w Mszy św. uczestniczyć… nie muszą.

Oczywiście nie znaczy to, że ktokolwiek robi źle przychodząc w jakiś dzień do kościoła. Chodzi o to, że obowiązek wynikający z trzeciego przykazania Bożego („Pamiętaj, aby dzień święty święcić”) i pierwszego Kościelnego („W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych”) jest dokładnie taki sam jak dzień wcześniej, czy później. Zawsze lepiej uczestniczyć w Mszy św. za dużo, niż za mało.

Dzień Boga i człowieka

Co charakteryzuje dni świąteczne, że są one inne od dnia powszedniego? Wyczytałem w kalendarzu, że: „w niedziele oraz inne dni świąteczne nakazane, wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy świętej oraz powstrzymać się od tych prac i zajęć, które utrudniają oddawanie Bogu czci, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego”. Przede wszystkim widzimy, że niedziela to „dzień człowieka”. Jak komentuje to o. Szustak OP – siódmy dzień tygodnia to dzień, w którym Bóg po stworzeniu człowieka usiadł z wrażenia i zadziwił się nim. My wzorem Boga też mamy zająć się człowiekiem – sobą, przez odpoczynek i drugim, przez pogłębianie relacji z nim – ale powinniśmy też zadbać o relacje z naszym Stwórcą.

Wróćmy jednak do świąt nakazanych. Jak częściowo wynika z powyższego akapitu, niedziela na podstawie tradycji apostolskiej, powinna być obchodzona jako najdawniejszy dzień świąteczny nakazany. Stąd też możemy przyjąć, iż każda uroczystość czy święto wypadające co roku w niedzielę jest nakazane. Ponadto istnieje wykaz uroczystości wypadających poza niedzielą, w które mamy obowiązek uczestniczyć w Mszy św. Oto one:

Okres Narodzenia Pańskiego:

  • uroczystość Narodzenia Pańskiego – 25 XII, posiada oktawę*
  • uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki – 1 I
  • uroczystość Objawienia Pańskiego (Trzech Króli) – 6 I

Okres Wielkanocny:

  • uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego – czwartek przed VII niedzielą wielkanocną, czyli 40 dni po Zmartwychwstaniu (w m.in. Polsce jest przeniesiona na VII niedzielę wielkanocną)

Okres zwykły:

  • uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (Boże Ciało) – czwartek po Niedzieli św. Trójcy
  • uroczystość Wniebowzięcia NMP – 15 VIII
  • uroczystość Wszystkich Świętych – 1 XI

Wszystkie powyższe dni są ustawowo wolne od pracy.

Poniżej przedstawiam listę uroczystości i świąt oraz szczególnych dni, które wypadają zawsze w niedzielę (nie wszystkie są tak samo ważne, ale i tak we wszystkich uczestniczymy ze względu na niedzielę):

Okres Narodzenia Pańskiego:

  • święto Świętej Rodziny – niedziela w oktawie Narodzenia Pańskiego
  • święto Chrztu Pańskiego – pierwsza niedziela po uroczystości Objawienia Pańskiego (po 6 I)

Okres Wielkiego Postu:

  • niedziela palmowa Męki Pańskiej – ostatnia niedziela Wielkiego Postu

Triduum Paschalne/okres Wielkanocny:

  • uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego – pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, posiada oktawę*
  • niedziela biała, Miłosierdzia Bożego – niedziela w oktawie Zmartwychwstania Pańskiego
  • uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego – w Polsce VII niedziela wielkanocna
  • uroczystość Zesłania Ducha Świętego – VIII niedziela wielkanocna

Okres zwykły:

  • uroczystość Najświętszej Trójcy – pierwsza niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego
  • uroczystość Poświęcenia Własnego Kościoła – ostatnia niedziela października (ale tylko w wypadku, gdy data poświęcenia kościoła jest nieznana; jeżeli jest znana, wtedy uroczystość wypada w rocznicę)
  • uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata – ostatnia niedziela zwykła

Ponadto w ciągu roku istnieje kilka dni, w które warto (powinno się) uczestniczyć w Mszy świętej, chociaż nie ma takiego obowiązku:

Adwent:

  • uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP – 8 XII

Okres Narodzenia Pańskiego:

  • oktawa Narodzenia Pańskiego* – od 25 XII do 1 I
  • święto św. Szczepana, pierwszego męczennika – 26 XII

Okres Wielkiego Postu:

  • Środa Popielcowa – początek Wielkiego Postu, post ścisły
  • uroczystość św. Józefa Oblubieńca NMP i Patrona Kościoła – 19 III
  • uroczystość Zwiastowania Pańskiego – 25 III
  • Msza Krzyżma – Wielki Czwartek/inny dzień Wielkiego Tygodnia

 

Triduum Paschalne:

  • Msza Wieczerzy Pańskiej – Wielki Czwartek
  • Liturgia Męki Pańskiej – Wielki Piątek, post ścisły
  • Msza Wigilii Paschalnej – noc paschalna

 

Okres Wielkanocny:

  • oktawa Zmartwychwstania Pańskiego* – od uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego do niedzieli Miłosierdzia Bożego
  • uroczystość św. Wojciecha Bpa i M. Gł. Patrona Polski – 23 IV
  • uroczystość NMP Królowej i Gł. Patronki Polski – 3 V
  • uroczystość św. Stanisława Bpa i M. Gł. Patrona Polski i Archidiecezji Poznańskiej – 8 III

 

Okres zwykły:

  • święto Nawrócenia św. Pawła – 25 I
  • święto Ofiarowania Pańskiego – 2 II
  • święto NMP Matki Kościoła – poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego
  • uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa – drugi piątek po Bożym Ciele
  • uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela – 24 VI
  • uroczystość śś. App. Piotra i Pawła Gł. patronów miasta Poznania oraz tytułu Bazyliki Metropolitalnej Poznańskiej – 29 VI
  • święto Przemienienia Pańskiego – 6 VIII
  • uroczystość NMP Częstochowskiej – 26 VIII
  • święto Narodzenia NMP – 8 IX
  • święto Podwyższenia Krzyża Św. – 14 IX

 

Warto wspomnieć również o odpuście parafialnym, czyli wspomnieniu świętego, pod którego wezwaniem jest nasz kościół parafialnym. Dla KSMowiczów ważne powinny być też (poza świętem patronalnym) dwie daty: 18 IX – święto św. Stanisława Kostki Zakonnika Patrona Polski oraz 18 XI – wspomnienie bł. Karoliny Kózkówny Dziewicy i Męczennicy.

* W trakcie oktawy (jak wskazuje nazwa) przez osiem dni świętujemy daną uroczystość, czyli uroczystość + siedem dni. Ten czas ma wyższą rangę liturgiczną. Obecnie oktawę posiadają tylko uroczystości Narodzenia i Zmartwychwstania Pańskiego.